Çiçeklenme dönemindeki ayçiçeğinde arılar var. İlaçlama yapılırken arıların ölmesi en büyük tehlike olarak görülüyor. Arıların ve yararlı böceklerin ölmesi ekolojik dengeyi bozacağı ve daha büyük zararlara yol açacağı endişesi yaşanıyor.
Ayçiçeği tarlaları tırtıl istilasına uğradı. Trakya’da başlayan istila Marmara Bölgesi’ne doğru yayılıyor. Çiftçiler, Tarım ve Orman Bakanlığı, kaymakamlıklar ve yerel yönetimler tırtılla mücadelenin tek yolunun zirai mücadele olduğunu belirterek ilaçlamaya başladılar.
Çiçeklenme dönemindeki ayçiçeğinde arılar var. İlaçlama yapılırken arıların ölmesi en büyük tehlike olarak görülüyor. Arıların ve yararlı böceklerin ölmesi ekolojik dengeyi bozacağı ve daha büyük zararlara yol açacağı endişesi yaşanıyor. Bu nedenle ilaçlamanın zamanlaması çok önemli. Arıların olmadığı saatlerde ilaçlama yapılmalı.
Çiftçi zaman kaybetmeden ayçiçeğini kurtarmaya çalışıyor. Bu nedenle ilaçlamayı bir an önce yapmak istiyor. Arıcılar ise ilaçlamanın belli saatlerde yapılması gerektiğine dikkat çekiyor. Ayrıca ayçiçeğinin boyu çok uzadığı için traktörle veya yerden ilaçlamak da çok zor. İlaçlama yapılan yerlerde ürünün yüzde 10’u ezildiği için kaybediliyor. Havadan ilaçlama zirai dronlarla(insansız hava aracı) yapılıyor. Fakat, yeterli sayıda dron yok. Ayrıca talep yüksek olunca dron fiyatları çok yükseldi. Dönümü 25 liraya ilaçlanırken talep artınca 50 liraya çıktı. Üretici çaresiz. Dron firmaları zararlıyla mücadele için çok yoğun çalıştıklarını, arılara zarar vermemek için ağırlıklı olarak gece çalıştıklarını ifade ediyor. Ancak, gündüz de ilaçlama yapanların olduğu bunun önlenmesi gerektiği dile getiriliyor.
Tırtıl istilası Trakya’dan Marmara’ya yayılıyor
Çayır tırtılı Trakya’da ayçiçeği tarlalarını istila etti. Buradan da Marmara Bölgesi’ne doğru yayılıyor. Bazı alanlarda mısır, karpuz, biber gibi diğer ürünlerde de görülüyor. Ancak şu anda en büyük zarar ayçiçeğinde. Çiftçi ayçiçeği üretiminde rekor üretim beklerken geçen hafta Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, Çanakkale, İstanbul’da görülen çayır tırtılı Bursa Yenişehir tarafında da görülmeye başlandı. Çiftçiler tırtıl istilasının Trakya’dan Marmara’ya doğru yayıldığını ifade ediyor.
Ayçiçeğinin kökünden başlayarak yapraklara kadar ürünün yeşil bölümlerini tamamen yok eden çayır tırtılı verimde büyük kayıplara neden oluyor. Daha önce 2012 yılında ayçiçeğinde çayır tırtılı görülmüştü. Üreticiler o dönemde tırtılın bu yılki kadar etkili olmadığını söylüyor.
Bakanlık 7 ilde dron kullanımına izin verdi
Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü 13 Temmuz 2022’de Düzce, Edirne, İstanbul, Kırklareli, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ Valiliği’ne “Ayçiçeğinde Çayır Tırtılı(Loxostege Sticticalis) Mücadelesi Hakkında” başlığı ile genelge göndererek çayır tırtılı ile mücadelede İnsansız Hava Araçlarının(İHA), zirai dron kullanılmasına izin verildiğini bildirdi.
Bakan adına Gıda ve Kontrol Genel Müdür Yardımcısı Dr. Yunus Bayram tarafından gönderilen genelgede şöyle deniliyor: “Son zamanlarda Trakya bölgesi ve civarında ayçiçeği ve mısır tarlalarında görülen çayır tırtılı (Loxostege sticticalis) zararlısına karşı, zirai mücadele teknik talimatlarında kullanılacak alet ve makineler bölümünde belirtilen “Hidrolik tarla pülverizatörü, sırt pülverizatörü veya sırt atomizörünün” yanında İHA Sistemlerinin de, “İnsansız Hava Aracı Sistemlerinin Zirai Mücadele Kapsamında Bitki Koruma Ürünü Uygulamalarında Kullanılmasına İlişkin Yönerge” hükümleri doğrultusunda kullandırılmasına, Genel Müdürlük Makamının 13.07.2022 tarih ve 6292361 sayılı olurları ile izin verilmiştir.
Bilgilerinizi, Ayçiçeğinde Çayır Tırtılı (Loxostege sticticalis) zararlısına karşı ilinizde yapılacak olan BKÜ uygulamalarında söz konusu Yönerge hükümleri doğrultusunda İHA Sistemlerinin kullanılmasına izin verilmesi hususunda gereğini rica ederim.”
Bakan Kirişçi:” Havadan, karadan mücadele ediyoruz”
Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişçi sosyal medya hesaplarından yaptığı açıklamada: “Trakya’da ayçiçeği tarlalarına zarar veren çayır tırtılına karşı drone ile ilaçlama operasyonlarımız devam ediyor. Arazilerin büyük bir kısmında çalışmalar tamamlandı. Ekiplerimizin mücadelesi havadan ve karadan etkin bir şekilde sürdürülüyor.” bilgisini verdi.
Açıklamada kullanılan görselde dronla mücadelenin gündüz saatlerinde yani arıların çiçeklerde olduğu zamanda yapılması dikkat çekiyor.
Bakan Kirişçi’nin açıklamasına çok farklı tepkiler geldi. Teşekkür eden de, bakanlığın kendilerine destek olmadığını belirtenler de var. İlaçlama ile arıların yok edildiğini, doğal, biyolojik yöntemlerle ilaçlama yapılması gerektiğini yazanlar var.
Uçakla ilaçlamanın yasak olmasına tepki gösterenler ise, dron ile ilaçlama yapılırken neden uçakla yapılmadığını soruyor. İkisinin de havadan ilaçlama yaptığını, birin insansız birin ise insan tarafından kullanıldığını belirten pilotlar, bakanlığın çifte standart uyguladığını iddia ediyor.
Tırtıl istilasının nedenleri ve çözüm önerileri
Uzmanlar bu yıl çayır tırtılı istilasının yaşanmasında çok farklı etkenlerin rol oynadığına dikkat çekiyor. Bunlar şöyle sıralanabilir:
1-Ekim zamanı, toprağın sıcaklığı ve nemi dikkate alınmadan ekim yapıldı. Üretici, havaların iyi gitmesi nedeniyle tarlalarını erken sürerek yeterli sıcaklık olmadan ekim yaptı. Ekim sonrası yabancı ot mücadelesi için yapılan ilaçlamalar pek etkili olamadı ve ot çıkışı yüksek oldu.
2– Zirai ilaçlarda fiyatın çok yükselmesi nedeniyle yabancı ot mücadelesinde daha ucuz ama etkisi daha az olanlar kullanıldı. Bu nedenle tırtılların konaklayabileceği ot miktarı fazla oldu. Yabancı ot mücadelesi doğru yapılmadığında tırtıllara konaklayabilecekleri ortam sağlanmış oluyor. Tırtıllar önce otları sonra ayçiçeği, mısır ve benzeri ürünleri yemeye başlıyor.
3– Doğadaki dengenin bozulması, bu tırtılları yiyen kuşların, böceklerin neslinin tükenmesi
4– Çiftçilerin tarlalarında yapacağı denetim çok önemli. Tarlasını gözlemleyen çiftçiler erken evrede tırtıl oluşumunu görerek önlem alabilir. Tırtıl çok yaygınlaşınca önlem almak daha da zorlaşıyor.
5– Arıların ve diğer yararlı böceklerin ve ürünlerin zirai ilaçlardan zarar görmemesi için biyolojik mücadele öneriliyor. Ancak, şu anda yaşanan tırtıl istilasında biyolojik mücadele yöntemi için çok geç. Bunun çok önceden planlanması ve uygulanması gerekiyor. Bir çok konuda olduğu gibi yine yumurta kapıya dayanınca önlem alınmaya çalışıldığı için biyolojik mücadelenin etkili olması bu dönemde mümkün görülmüyor.
6– Çiftçi şu anda tamamen ayçiçeğine odaklanmış ve çözüm olarak da zirai ilaçlamayı görüyor. İlaçlama yapılmazsa ürününü kaybedeceğini bildiği için arıları, ekolojik dengeyi düşünmüyor. İlaç atarak tırtıldan kurtulmak ve hasat yapmak istiyor. Fakat bu kolay olmayacak. Ayrıca bu kadar yoğun kimyasal kullanımı ayçiçeği yağına ne oranda yansıyacak bunun da dikkate alınması gerekiyor.
7– Kalıcı çözüm doğa ile dost, arıları, yararlı böcekleri, ürünleri koruyacak, zehir kullanımı yerine biyolojik mücadeleyi benimseyen bir politikanın uygulanması. Bugüne kadar tarım topraklarının, çevrenin kirletilmesi nedeniyle ekolojik denge büyük oranda bozuldu. Bundan sonra bu tür olaylar daha sık yaşanabilir. Bu yılı değil geleceği kurtarmak için herkesin sorumluluk alması ve buna uygun politikaların uygulanması gerekiyor.
Özetle, Trakya Bölgesi’nde başlayan ve Marmara’ya doğru yayılan çayır tırtılı istilası özellikle ayçiçeğinde büyük verim kayıplarına neden olacak. Çiftçinin rekor üretim beklediği bir yılda verimdeki kayıp, dışarıdan ithalatı zorunlu hale getirecek. Tarım ve Orman Bakanlığı yayınladığı genelge, dron desteği ile üreticiye destek olmaya çalışsa da üretici yanlış kaldığını düşünüyor. Aslında bu saatten sonra çözüm bulmak kolay değil. Tırtıllar ayçiçeğini yok ederken zamanla yarışılıyor. Tek çare olarak ilaçlama gösteriliyor. Ama ilaçlar arılar başta olmak üzere yararlı böceklere, ürünlere zarar veriyor. Ayçiçeğini kurtaralım derken daha büyük zararlar da oluşabilir. Zamanında yapılan hataların faturası ödeniyor.
