Fındık üreticilerinin dört gözle beklediği alan bazlı gelir desteği ile mazot desteğinin ödeme miktarları belli oldu.
2025 yılında Alan bazlı destek ve hayvancılığın payı düşecek, fark ödemesi artacak. Mazot desteği yüzde 25, gübre desteği ise yüzde 66,8 artacak.
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, tarımsal desteklemelerin 2025 yılı programını detaylarıyla kaleme aldı.
Ali Ekber Yıldırım tarımsal ödemelerinin 2025 yılı analizinde şu açıklamalara yer verdi:
Alan bazlı destek ve hayvancılığın payı düşecek
Tarımsal destekleme bütçesine genel olarak bakıldığında alan bazlı tarımsal destekleme ödemelerinin bütçedeki payı düşüyor. 2023 yılında yüzde 29,1 olan alan bazlı destek ödemelerinin bütçedeki payı 2024’te yüzde 25,9’a gerilerken 2025’te yüzde 24,1’e düşecek.
Aynı dönemde hayvancılık desteklerinin payı önce yüzde 24,22’den yüzde 21,6’ya geriledi. 2025’te ise yüzde 20,1’e düşeceği öngörülüyor.
Fark ödemesi desteklerinin bütçedeki payı ise 2023 yılında sadece yüzde 12,7 iken bu pay 2024’te yüzde 27,2’ye, 2025’te ise yüzde 31,4’e çıkması öngörülüyor. Fark ödemesi desteğindeki artış buğday ve arpa için ödenen fark ödemesi(prim) artışından kaynaklanıyor.
Mazot desteği yüzde 25, gübre yüze 66,8 artacak
Tarımsal destekleme bütçesinin alan bazlı tarımsal destek ödemelerinin en önemli iki kalemini mazot ve gübre oluşturuyor. 2023 yılında toplamda 11 milyar 318 milyon lira olan mazot desteği yüzde 41,9 artışla 2024’te 16 milyar 57 milyon liraya çıkarıldı.2025 yılında yapılacak ödeme ise bu yıla göre yüzde 25 artışla 20 milyar 77 milyon lira olacak. Mazot desteğinin toplam destekleme bütçesindeki payı bu 3 yılda yüzde 17,9’dan yüzde 14,9’a geriledi.
Gübre desteği ise 2023’te 4 milyar 638 milyon lira iken 2024’te yüzde 7 artışla 4 milyar 965 milyon liraya çıkarıldı. 2025 bütçesinde öngörülen gübre desteği 8 milyar 281 milyon lira. 2024’e göre yüzde 66,8 artış var.
2026’da mazot ve gübre yerine “temel destek” olacak
Yukarıdaki destekler 2024 üretim yılına ait ve 2025 yılı bütçesinden ödenecek. Buna ilişkin “2024 Yılında Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler ile Diğer Bazı Tarımsal Desteklemelere İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı” 24 Ağustos 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştı.
Bu kararın yayınlanmasından sadece 5 gün sonra bitkisel üretimde yeni destekleme modeline geçişi sağlayan “2025-2027 Yıllarında Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler ile Diğer Bazı Tarımsal Desteklemelere İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı” ise 29 Ağustos 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı. Bu karar ile bitkisel üretimde katsayı uygulamasına geçildi. Mazot ve gübre desteği kararnamede yer almadı. Bakanlığın açıklamasına göre mazot ve gübre desteği “temel destek” adı altında verilecek. Dolayısıyla 2025 üretim yılı için dekara 244 lira olarak açıklanan temel destek ve diğer bitkisel üretim destekleri 2026 bütçesinden ödenecek. Haber merkezi
