Günümüzde "fotoğraf çekinmek mi çekilmek mi denir?" sorusu sıkça karşılaşılan dilsel bir tartışma konusudur. Bu makalede, bu iki fiilin kökeninden güncel kullanımına kadar her açıdan ele alınarak, doğru kullanımı konusunda bilgi vereceğiz. Peki, Fotoğraf çekinmek mi çekilmek mi denir? Hazırsanız başlayalım!
Fotoğraf çekinmek mi çekilmek mi denir?
Fotoğraf çekmek ve fotoğraf çektirmek ifadeleri, fotoğrafçılıkla ilgili doğru kullanımlardır ve her ikisi de belirli bağlamlarda farklı anlamlara gelir.
Fotoğraf çekmek:
- Bu ifade, bir kişinin kamera veya telefon kullanarak bir görüntü kaydetmesi, bir nesnenin, bir manzaranın ya da bir başka kişinin fotoğrafını çekmesi anlamına gelir. Bu kullanım genellikle, çekimi yapan kişinin aktif bir rol üstlendiğini belirtir.
- Örnek: "Ali doğum gününde arkadaşlarının fotoğrafını çekti." Burada Ali, fotoğraf makinesini kullanan kişidir.
Fotoğraf çektirmek:
- Bu ifade, bir kişinin, bir başka kişinin veya profesyonel bir fotoğrafçının kendi fotoğrafını çekmesini sağladığını ifade eder. Kısacası, fotoğrafı çekilen kişi fotoğrafın öznesidir, ancak fotoğraf çekimini kendisi yapmaz.
- Örnek: "Ali doğum gününde profesyonel bir fotoğrafçıya fotoğraf çektirdi." Bu durumda Ali, fotoğrafçıya kendi fotoğrafını çekmesi için talimat veren kişidir.
Günlük dilde, özellikle Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde, "fotoğraf çekinmek" ifadesi de yaygın olarak kullanılır. Bu kullanım, dil bilgisi açısından standart Türkçe sayılmasa da halk arasında yerleşik bir tabir haline gelmiştir.
Fotoğraf çekinmek:
- Bu ifade, dilde standart olmayan bir kullanım olmasına rağmen, pratikte “fotoğraf çektirmek” anlamında kullanılır. Yani bir başkasının sizin fotoğrafınızı çekmesini sağlamak anlamına gelir. Bu, özellikle Anadolu'da ve günlük konuşmalarda sıkça karşılaşılan bir durumdur.
- Örnek: "Tatildeyken ailece fotoğraf çekindik." Bu cümlede "çekindik" kelimesi, bir başkasının aile fotoğrafını çekmesi anlamını taşır.
Kullanım Örnekleri ve Bağlamları
-
Resmi veya yazılı dilde: Akademik metinlerde, resmi yazışmalarda ve profesyonel ortamlarda "fotoğraf çektirmek" ifadesi kullanılmalıdır. Bu, dil bilgisi açısından doğru ve kabul görmüş bir kullanım olarak değerlendirilir.
Örnek: "Konferans sırasında fotoğraf çektirmek isteyen katılımcılar, belirlenen saatlerde profesyonel fotoğrafçılarla görüşebilirler."
-
Günlük dilde: Arkadaş sohbetlerinde, aile içi konuşmalarda veya gayri resmi ortamlarda "fotoğraf çekinmek" ifadesi kullanılabilir. Bu, konuşma dilinde yerleşik bir ifade olup, anlamı herkes tarafından anlaşılır.
Örnek: "Mezuniyet töreninde arkadaşlarımızla bol bol fotoğraf çekindik."
Diller zamanla değişir ve gelişir. Halk arasında sıkça kullanılan ifadeler, zamanla dilin resmi yapısına entegre olabilir. "Fotoğraf çekinmek" gibi ifadeler, başlangıçta bölgesel ya da günlük dilde ortaya çıkmış olsalar da, yaygın kullanımları nedeniyle resmi dilde kabul görebilirler. Bununla birlikte, resmi yazılarda ve belgelerde mümkün olduğunca dilin standart kurallarına uygun ifadeler kullanmak her zaman daha iyidir.