Ramazan ayını bitirip peşinden ramazan bayramını birlik beraberlik içerisinde geçirdik. Trafik kazalarına ve boğulmalara üzüldük. Kader demenin ötesinde çözüm üretememe acizliğimizi ise “ara elaman” anlayışının doğal bir sonucu olarak görüyorum. Bütün okurlarımızın mübarek ramazan bayramlarını kutluyor, ramazan ay boyunca yaptıkları ibadet ve duaların kabulünü yüce Allahtan diliyorum.
Bu hafta siz değerli okuyucularımıza 6111 sayılı yasa ile uygulanmasına başlanan teşvik hakkında bilgiler vermek istedim. 2011 yılında başlanan uygulamayı neden şimdi bizlere anlatıyorsunuz diye soranlara şu hususu hatırlatmak isterim. İlimizin de içinde yer aldığı 5084-6515 sayılı yasalar yürürlükte iken işverenler 4447 sayılı Kanunun geçici 10. Maddesinde düzenlenen teşvikten yararlanmayı pek düşünmediler. Ancak 5084-5615 sayılı yasanın yerine getirilen %6 teşvik işverenlere 60 TL civarında bir indirim getirdi. Bu anlamda işverenler 6111 sayılı yasa ile 4447 sayılı Kanunun geçici 10. Maddesinde düzenlenen teşvikten yararlanmaları durumunda en az 200,00 TL den başlayan indirimlere sahip olacaklardır. Bu nedenle bu hususu yeniden hatırlatmak istedik.
6111 sayılı Kanunun 74. maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na geçici 10 madde ihdas edilmiş ve işverenlerin 1 Mart 2011 tarihi ile 31 Aralık 2015 tarihleri arasında işe alacakları işçilerin işe alındıkları işyerinden bildirilen prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları ve diğer diğer koşulları sağlamaları kaydıyla, prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarlarının İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanması uygulaması başlatılmıştır.
TEŞVİKTEN YARARLANMA KOŞULU NEDİR?
Teşvikten yararlanma koşulu sigortalılar ve işyerleri yönünden iki farklı kategoride değerlendirilmektedir. Her ikisinde yer alan şartın birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
I- SİGORTALI YÖNÜNDEN ARANAN ŞARTLAR
- YAŞ
İşçinin 18 yaşından büyük olması temel koşuldur. Bu teşvikte erkekler için yaş sınırı kaldırıldığından, 29 yaşından büyük erkekler de teşvikten yararlanabilmektedir.
- 6 AYDAN FAZLA İŞSİZ KALMA
Diğer önemli kriter ise işçinin işe alındığı tarihten önceki altı aylık sürede işsiz olmasıdır
- MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİ ve İŞKURA KAYIT
İşçinin işe alınmadan önce (işe giriş bildirgesini vermeden önce) İŞ-KUR a kaydettirilmesi halinde ilave 6 aylık teşvikten faydalanılabilecektir.
Ayrıca işçinin mesleki yeterlilik belgesi olması durumunda (mezuniyet belgesi v.s.) teşvik tedbirinden yararlanacağı süre niteliklerine/belgelerine/İş-Kur’a kayıtlı olmalarına bağlı olarak 6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48 ya da 54 ay süreyle teşvikten yararlanma hakkını elde eder
II- İŞVEREN (İŞYERİ )YÖNÜNDEN ARARNAN ŞARTLAR
- İLAVE İŞÇİ KAVRAMI
6111 sayılı Kanunla getirilen yeni sigorta teşvikinden yararlanılabilmesi için aranılan şartlardan işyeri açısından en önemlisi işe alınan sigortalıların, işe alındıkları tarihten önceki altı aylık süreye ilişkin düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılmalarıdır.
ÖZELLİKLİ DURUMLAR
1- Yabancı Uyrukluların Durumu: 6111 sayılı Kanun teşvik açısından Türk veya yabancı uyruklular açısından bir ayrıma gitmediğinden, belirtilen şartları sağlayan yabancı uyruklu kişiler aynı zamanda ortalama sayısına da ilave ise işveren teşvikten yararlanır. Örneğin; ev hizmetlerinde çalışan yabancı uyruklu kadınlar 24 ay boyunca teşvik kapsamına girer.
2- Hesaplama Yapılacak Ücret: Teşvikin hesaplanmasında diğer teşviklerdeki olduğu gibi asgari ücret üzerinden değil işçinin almış olduğu5510 Sayılı Kanunun 81. maddesinde sayılan ve 82. maddesine göre belirlenen prime esas kazançlar üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hissesine ait tutarı teşvik miktarıdır.
Örnek vermek gerekirse:
01.12.2012 tarihinde işe alınan 18 yaşını doldurmuş, meslek lisesi mezunu bir teknisyene ödenecek brüt ücretin 1.120,00 TL (net 800,00 TL) olduğu varsayıldığında;
Teknisyen Brüt Ücreti :1.400,00 TL
İşveren Hisse Tutarı %(20) (1.120,00 X0,20) : 280,00TL
Fondan karşılanacak tutar (İşveren avantajı): 280,00TL
3- Bağkurda (4/b) Geçen Süre Son Altı Ay Hesabında Dikkate Alınmamaktadır: İşçinin işe alındığı tarihten önceki altı aylık sürede işsiz olması kuralında, son 6 aylık dönemde sigortalının 4/b kapsamında sigortalı olması teşvikten yararlanmaya engel değildir. Örnek vermek gerekirse: uzun yıllardır bakkal işletmeciliği yapan 4-b’li Bay A 01.08.2013 tarihinde bakkal işletmeciliğini faaliyetini terk eder ve bir işe girmek istediğinde son altı ay APHB listesinde yer almadığı için 6111 sayılı yasa teşvikinden yararlana bilecektir.
4- Teşvikten Yararlanma Süreleri
|
İşçinin vasfı |
18 - 29 Yaş Erkek |
18 Yaş Üstü Bayan |
29 Yaş Üstü Erkek |
|
Mesleki yeterlik belgesi olanlar |
48 ay |
48 ay |
24 ay |
|
Mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi bitirenler |
36 ay |
36 ay |
24 ay |
|
Türkiye İş Kurumunca düzenlenen işgücü yetiştirme kurslarını bitirenler |
36 ay |
36 ay |
24 ay |
|
Türk İş Kurumuna Kayıtlı İşsizler |
+ 6 ay |
+ 6 ay |
+ 6 ay |
Sonuç olarak; 5084-5615 sayılı yasanın uygulama süresinin sona ermesi ve bu kanunun yerine getirilen %6’lık indirim iş dünyası için dağın fare doğurması gibi bir anlam taşıdı. 2011 yılında çıkan 6111 sayılı yasanın getirdiği ve bu güne kadar gereken ilgiliyi çekmeyen teşvikten yukarıda belirtildiği üzere işverenler 31.12.2015 tarihine kadar yararlanabileceklerdir.
İşçi ve işveren açısından geçerli şartların birlikte değerlendirilmesi sonucunda yararlanılabilecek teşvik unsurlarından alınabilecek asgari destek işçi başına en az 200 TL olup alınan ücretin yüksekliği durumunda teşvikinde artacağı kuşkusudur.
İşverenlerin dikkat etmesi gereken en önemli konu ise söz konusu sigorta prim desteğinden yararlanılması sırasında, maddede aranılan şartların sağlanmış olup olmadığı hususu, konusunda sorumluluk işverendedir. Bu şartlardan birinin yanlış olduğunun sonradan tespit edilmesi durumunda ilgili işverenden; yararlanmış olduğu prim tutarları gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte geri alınmaktadır.
Söz konusu teşvikin farkında mıyız? Değil isek bir an önce fark etmekte fayda var. Çünkü 31.12.2015 tarihinde teşvik sona eriyor.
Güneşli güzel günler dileklerim ile iyi haftalar.
