İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için; işçinin kanunda belirtilen (1475 sayılı eski İş Kanunu 14. Maddesi, 4857 sayılı yeni İş Kanununa aynen korunmuştur) sebeplerle sözleşmesinin fesih edilmesi gerekir. İşçinin Kıdem “Tazminatına Hak Kazanabilmesi İçin” gerekli koşullar; Aynı işverene bağlı en az 1 yıl çalışılması durumunda, iş sözleşmesinin;
- İŞVEREN, tarafından iş akdinin fesih edilmesi,(İşveren Tarafından Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri” Sebebi Haricinde)
- İŞÇİ, tarafından sağlık ve iş yerinde işin durması gibi haklı sebepleriyle,
- ASKERLİK, görevi nedeni ile
- EMEKLİLİK, hakkının elde edilmesi veya bu kapsamda gereken sigortalılık süresi ve prim gününün doldurulması nedeniyle
- KADIN, işçinin evlenmesi veya işçinin ölümü nedeniyle kıdem tazminatı ödenir.
-ÖLÜM, işçinin ölümü halinde hak edilmiş tazminat tutarı, kanuni mirasçılarına ödenir.
Bu sebeplerin dışında bir başka sebep ise “EMEKLİ OLMADAN İŞTEN ÇIKMA DURUMUNDA KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANMA” durumudur. Bugünkü yazımızda ağırlıklı olarak bu durumu irdelemeye çalışacağız.
EMEKLİ OLMADAN İŞTEN ÇIKMA DURUMUNDA KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANMA: Sosyal Güvenlik Mevzuatı ve İş Kanunu; işçinin emeklilik konusunda yaş hariç diğer kriterleri yerine getirmesi halinde kendi isteği ile işten ayrılması imkânı tanımıştır. Başka bir anlatımla, sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayan işçi, yaş koşulu sebebiyle emeklilik hakkını kazanmamış olsa da, işyerinden bir üst paragrafta belirtilen gerekçeyi göstermek suretiyle ayrılabilecek ve kıdem tazminatına hak kazanabilecektir.
Mevcut Uygulama:15 yıl ve 3600 gün sayısını doldurup yaşını bekleyen sigortalılar, kendi istekleri ile işten ayrılmaları halinde, 1475 sayılı iş kanununun 14. maddesine göre Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ilgili müdürlüğüne başvurarak ‘‘Kıdem Tazminatı Alabilir’’ yazısını alarak, bu belgeyle birlikte işverene başvurup kıdem tazminatını almaktaydı.
Değişiklik Sonrası Uygulama:22.06.2013-2013/26 sayılı SGK Genelgesinde, 15 yıl ve 3600 gün sayısını doldurup yaşını bekleyen sigortalıların kıdem tazminatı alabilmek için işten ayrılmalarına gerek olmadığını, “Bundan böyle, kıdem tazminatına esas yazının verilebilmesi için sigortalının müracaat tarihinde işten ayrılma koşulu aranmayacaktır.” hükmüne yer vermiştir.
22.06.2013-2013/26 sayılı SGK Genelge ile yapılan düzenleme, 15 yıl çalışma ve 3600 gün prim ödeme şartını yerine getirmiş emeklilik için yaş şartını bekleyen işçiler için önemli bir adımdır. İşçi 15 yıl çalışma ve3600 gün prim ödeme şartını yerine getirmiş ise işyerinden ayrılmadan SGK ya başvurarak ‘‘Kıdem Tazminatı Alabilir’’ yazısını alıp işverenine ibraz ederek o işyerindeki geçen süre için hak ettiği kıdem tazminatını talep edebiecektir.