Maymun Çiçeği virüsü, dünya genelinde hızla yayılırken yeni bir pandemi kapanmasına yol açabilir mi? Bu virüsün etkileri ve yayılma hızı, pandemiye dönüşüp dönüşmeyeceği konusunda merak uyandırıyor. Geçmişte yaşadığımız küresel salgınların ardından, Maymun Çiçeği yüzünden tekrar kapanma tedbirleri alınması ihtimali var mı?
Maymun Çiçeği Virüsü Nedir
Maymun çiçeği virüsü, ilk olarak 1958 yılında araştırma amaçlı tutulan maymun kolonilerinde çiçek benzeri bir hastalığın ortaya çıkmasıyla keşfedildi. İnsanlarda ise ilk maymun çiçeği vakası 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde (DRC) kaydedildi. O tarihten itibaren, orta ve batı Afrika'daki diğer bazı ülkelerde de insanlarda maymun çiçeği vakaları bildirilmiştir. Ayrıca, uluslararası seyahat veya ithal hayvanlarla bağlantılı olarak, Amerika Birleşik Devletleri, İsrail, Singapur ve Birleşik Krallık gibi Afrika dışındaki ülkelerde de maymun çiçeği vakaları tespit edilmiştir.
Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Bulaşır
Maymun çiçeği virüsü, virüsle kontamine olmuş hayvanlar, insanlar veya enfekte materyallerle temas yoluyla bulaşır. Virüs vücuda, hasarlı cilt dokusu (gözle görünmese bile ciltteki küçük kesikler), solunum yolu veya mukoz membranlar (gözler, burun veya ağız) aracılığıyla girer.
Hayvandan insana bulaşma, ısırma veya tırmalama, enfekte vahşi hayvan etinin işlenmesi, vücut sıvıları veya lezyonlarla doğrudan temas yoluyla gerçekleşebilir. İnsandan insana bulaşmanın ise genellikle büyük solunum damlacıkları aracılığıyla olduğu düşünülmektedir. Bu damlacıklar genellikle çok uzağa taşınamaz, bu yüzden bulaşma, enfekte kişiyle uzun süreli yüz yüze temas gerektirir.
Maymun Çiçeği Belirtileri Nelerdir
Maymun çiçeği semptomları, çiçek hastalığına benzese de daha hafif seyredebilir. Semptomlar genellikle ateş, baş ağrısı, kas ağrıları ve yorgunlukla başlar. Çiçek hastalığı ile maymun çiçeği arasındaki temel fark, maymun çiçeğinde lenf bezlerinin şişmesi (lenfadenopati) olmasıdır; bu, çiçek hastalığında görülmez.
Bu başlangıç belirtileri, istilanın başladığı dönemde, genellikle ilk 5 gün içinde ortaya çıkar. Maymun çiçeği virüsünün kuluçka süresi genellikle 7-14 gün arasında değişir, ancak bu süre 5 ila 21 gün arasında da olabilir.
Ateşin başlamasından 1 ila 3 gün sonra (bazen daha uzun) hastalarda genellikle yüzde başlayan bir döküntü görülür (olguların %95’inde). Bu döküntü, avuç içleri ve ayak tabanları dahil olmak üzere diğer vücut bölgelerine de yayılır (%75’inde). Ayrıca, oral mukoza (%70), genital bölge (%30) ve gözler (konjonktiva %20 ve kornea) da etkilenebilir.
Lezyonlar önce maküller (düz lekeler) olarak başlar, ardından papüller (hafifçe kabarık sert lezyonlar), veziküller (berrak sıvı dolu kabarcıklar) ve püstüller (sarımsı sıvı dolu kabarcıklar) haline gelir ve sonunda kuruyarak dökülen kabuklarla sonlanır. Lezyonların sayısı kişiden kişiye değişir ve birkaç taneden birkaç bine kadar çıkabilir.
Maymun Çiçeği Virüsü Türkiye'de Görüldü Mü, Kapanma Olacak Mı
Türkiye'de daha önce mpox (maymun çiçeği) virüsü vakaları tespit edilmiş, bu hastalar izole edilip tedavi edilmişti. Maymun çiçeği ve COVID-19 ile ilgili soruları yanıtlayan Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, "Maymun çiçeği ve COVID-19 konusundaki gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Ancak şu anda alarm gerektiren bir durum yok," ifadelerini kullandı.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), maymun çiçeği virüsü nedeniyle dünya genelinde acil durum ilan etmiş olsa da, Türkiye'de şu an için bu virüsün yayılmamış olması herhangi bir kapanma veya benzeri önlemler alınmasını gerektirmiyor.
