Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Sözcüsü Margaret Harris, M çiçeği virüsünün hızla yayılmasını ve uluslararası bir halk sağlığı acil durumu olarak ilan edilmesini değerlendirdi. M çiçeği virüsü, iki genetik türü olan "Klad 1" ve "Klad 2" ile bilinirken, özellikle "Klad 1b" türünün yayılma hızının ve çocuklar üzerindeki yüksek ölüm oranının endişe yarattığı ifade edildi. Harris, 2023 yılının tamamında görülenden daha fazla vaka tespit edildiğini ve virüsün Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden çevre ülkelere sıçradığını belirtti.
Hastalığın Tehlikeleri ve Yayılma Durumu
Harris, M çiçeği virüsünün Klad 1b türünün yüksek ölüm oranına sahip olduğunu ve çocuklar gibi savunmasız grupların daha fazla risk taşıdığını vurguladı. Ayrıca, çatışmalar nedeniyle yerinden edilmiş ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin de büyük risk altında olduğunu söyledi. M çiçeği virüsü, çiçek hastalığı ve HIV gibi diğer enfeksiyonlarla birleştiğinde daha ağır geçebilir ve bu durumun ölüm riskini artırabileceğini belirtti.
Tedavi ve Önlemler
Harris, M çiçeği virüsü için belirli bir tedavi olmadığını ancak semptomatik tedavinin etkili olduğunu ifade etti. Virüsü yenebilecek bir antiviral ilaç bulunmadığı için, hasta kişilerin ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlara ihtiyaç duyduğunu, tedavi sürecinde izole olmalarının önemli olduğunu söyledi.
Aşılama ve Kamu Sağlığı Önlemleri
Harris, çiçek hastalığı için geliştirilen aşıların M çiçeğine karşı da etkili olduğunu belirtti. Temas sonrası 4 gün içinde aşı yapılması gerektiğini, salgının olduğu bölgelerde sağlık çalışanlarının ve risk altındaki bireylerin aşılanmasının önemini vurguladı. M çiçeği virüsü için kitlesel aşılama önerilmediği, bunun yerine hedefli aşılama yapılması gerektiğini ifade etti. Aşı stoklarının sınırlı olduğu belirtilirken, üretim ve dağıtımın artırılması için çalışmaların sürdüğü belirtildi.
Toplum ve Laboratuvar Gözetimi
Harris, M çiçeği virüsünün dünyaya yayılmasını ve bir pandemiye dönüşmesini önlemek için iyi bir gözetim ve laboratuvar teşhislerinin gerekli olduğunu vurguladı. Toplumların hastalıkla mücadeleye katılımının önemine değinerek, hasta ve temaslıların takip edilmesi gerektiğini belirtti.
M Çiçeği Virüsü Hakkında Bilgi
M çiçeği virüsü, Poxviridae ailesine ve Orthopoxvirus cinsine ait bir virüstür. Yaygın belirtiler arasında yüksek ateş, baş ve kas ağrıları, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine benzer döküntüler bulunur. Virüs, kemirgenlerden veya enfekte bireylerden bulaşabilir. Dokunma, bulaşan eşyaların kullanımı ve vücut sıvıları ile temas gibi yollarla yayılır.
Aşılar ve Etkinlikleri
Çiçek hastalığına karşı kullanılan aşıların M çiçeği virüsüne karşı da koruma sağladığı belirtilmektedir. ABD'de JYNNEOS aşısının etkili olduğu, Avrupa'da MVA-BN aşısının kullanıldığı, Avustralya'da ise JYNNEOS ve ACAM2000 aşılarının kullanılabileceği ifade edilmiştir. DSÖ, aşı üreticilerine acil kullanım listesi için başvuruda bulunmuş ve aşıların değerlendirilmesi sürecinin başlatıldığını duyurmuştur.
