Bilinen ya da bilinmeyen her şeyin ölçüsü insandır. Bu söylem, MÖ 4. Yüzyılda yaşamış, Filozof Platona aittir.
O dönemde bilinenlere bakalım. Evler var, tapınaklar var, tiyatrolar var, pazar yerleri var, av ve iş aletleri var. Kara ve deniz araçları var. Tüm bunlar insanlar tarafından üretilmiş. Üretim sırasında ölçü olarak insan esas alınmıştır.
Medeniyetin geliştiğini söylüyoruz. Ancak, insanı ölçü alma işlevi değişmiyor. Otomobil, otobüs, tren, uçak gibi modern araçlar insanı ölçü alarak üretiliyor.
İnsanı özne olarak alalım ve öznenin tayin ettiği bilinmeyenleri, bilmeye çalışalım.
1. İnsan boyu belli sınırı aşamıyor. Ömrü sınırlıdır. Bu durum, her şeyin zaman ve mekan açısından sınırlı olduğunu gösteriyor. Matematikteki LİMİT kavramı, çok şeyi açıklıyor. Doğal yasalar dahi belli limitler içerisinde geçerli. Limitlerin dışına çıkılamıyor.
2. İnsan doğar-büyür ve ölür. Bu hareket, matematikteki ÇAN EĞRİSİNE benziyor. Çan eğrisinin her konuda egemen olduğu hesaplandı. Var olan her şey önce yükseliyor, belli bir zirveden sonra geri dönüş başlıyor. Ve sonlanıyor. Çan eğrisi İşletmeler için geçerlidir. Doğa için geçerlidir. Devletler ve imparatorluklar için geçerlidir….
3. İnsan ömrü her an sonlanabilir. Bu da, belirsiz bir ortamda yaşadığımızı gösteriyor. Belirsizlik her konuda hakim. Hiç bir şeyin garantisi yok. Mühendisler yıkılmaz köprü, düşmez uçak, bozulmaz motor yapamıyor. Dünya her an sonlanabilir. Nükleer fizikçiler, dünyanın sonlanmasını gösteren saati, 1950 yılında, 12 ye 2 dakikaya ayarlamışlardı. Geçtiğimiz yıl 12 ye bir dakika kırk saniyeye düşürdüler.
4. İnsan yaşlanıyor ve çürüyor. Çürümenin evrensel bir kanun olduğu anlaşıldı. Her şey çürüyor. Metaller dahi, metal yorgunluğu diye tarif edilen çürümeden kendini kurtaramıyor. Toplumlar ve devletler de çürümeden nasibini alıyor. Güneşin enerjisi tükeniyor.
5. İnsan çift yaratılmış. Kadın ve erkek. Matematikteki negatif ve pozitif sayılar gibi. Var olan her şeyin, zıttının da var olduğu görülüyor. Ekonomide arz ve talep. Toplumdaki iyi ve kötüler. İş hayatındaki kar ve zarar. Üretim aşamasında işçi ve patron. Siyaset sahnesinde idare edenler ve idare edilenler.. gibi sonuçlar zıtların varlığını gösteriyor.
İnsanı ölçü alın ve bilinmeyenler dünyasına gidin. Çok şey keşfedecek ve öğreneceksiniz. Zira, insan her şeyin ölçüsü olarak yaratılmışdır.