Namaz “dinin direği" ve Müslüman'a cennet kapısını açan bir ibadettir.Namaz; dua, yalvarma, sadece Rabbe yönelme, O’na iltica ve münacat etmedir. Namaz, Miraç gecesi Yücelerden alınıp getirilen bir hediyedir. Anlamına uygun, gereği gibi kılınırsa eğer, namaz müminin miracı olur! O, arınma ve korunmanın mümin tarafından her gün beş defa tekrar yaşanmasını sağlar. Nitekim Hz. Peygamber, bu arınmayı şöyle örneklendirir: “Birinizin kapısının önünden bir nehir geçse ve onda her gün beş defa yıkansa, bu o kimsenin kirinden bir şey bırakır mı, ne dersiniz? Sahabiler, “Onun kirinden hiçbir şey bırakmaz.” dediklerinde Peygamber Efendimiz, “İşte beş vakit namaz da böyledir! Allah onlarla günahları yok eder.” buyurur. (Buhârî, Mevakitu’s-Salât, 6) Mümin, Yüce Allah’tan namaz vasıtasıyla yardım ister, cennetin anahtarı ve dinin direği olan namaz sayesinde arınır, tazelenir, güçlenir.
Şimdide namazın çeşitlerine bir göz atalım.Biliyorsunuz namazı değerlendirme hususu İslam alimlerinin görüşlerine göre farz, vacip, sünnet,gibi bölümlere ayrılır.Hanefîler dışındaki çoğunluk, vâcip hüküm kategorisini kabul etmedikleri için namazı genel olarak farz ve nâfile şeklinde iki gruba ayırmışlardır.
Hanefîler'e göre ise namazlar: a) farz, b) vâcip, c) nâfile olmak üzere üç çeşittir.
Farz namazlar da kendi aralarında ikiye ayrılır.
1-)Farz-ı ayın olan namazlar:Her müslümana farz olup, her biri ayrı ayrı bunu yerine getirmekle mükelleftir.Buda her gün beş vakit namaz ve her hafta cuma günleri kılınan cuma namazından ibarettir
Beş vakit namaz ve vakitleri;Günlük farz namazlar:sabah namazı 2 rek'at, öğle namazı 4 rek'at, ikindi namazı 4 rek'at, akşam namazı 3 rek'at ve yatsı namazı 4 rek'at olmak üzere toplam 17 (on yedi) rek'attır.
Beş vakit namaz ve kılınış şekilleri şöyle:
1-) Sabah: önce iki rekat sünneti sonra iki rekat farz kılınır
2-) Öğle:önce 4 rekat sünneti kılınır.sonra dört rekat farzı daha sonra iki rekat son sünneti kılınır.
3-) İkindi:Önce iki rekat sünneti sonra dört rekat farzı kılınır.
4-) Akşam:Önce üç rekat farzı sonra iki rekat sünneti kılınır.
5-) Yatsı namazı:Önce dört rekat sünneti sonra dört rekat farzı sonra iki rekat sünneti sonra üç rekat vitir vacip kılınarak beş vakit tamamlanmış olur.
2-)Farz-ı kifâye olan namaza gelince, bir müslüman öldüğünde başta onun yakınları, komşuları ve tanıyanları olmak üzere müslümanlarca kılınması gereken cenaze namazıdır.Onların kılması ile diğerlerinden farziyeti düşen bir namazdır.
Cenaze namazının kılınır.?
Dört tekbirle kılınır.Birinci tekbirde Sübhaneke duasını vecelle senaukle beraber okunur.
İkinci tekbirde Allahümme Salli ve barik duaları
Üçüncü tekbirde bilenler duasını bilmeyenler besmelesiz Fatiha sûresini okumalıdır.
Dördüncüsü tekbirde sağa sola selamla bitirilir.
Birde kaza namazları vardır.kaza namazı neye denir.?
Vaktinde herhangi bir nedenle kılınamayan beş vakit namaz ve vitir vacip namazının kazası vardır.Bunları kaza edilirken yanlız saadece farzları kaza edilir birde vitir vacip kaza edilir.
3-) Vacip namazlar.Yatsı namazından sonra kılınan vitir vacip namazı,kurban bayramlarında kılınan namazlar,tilavet secdesi de,her e kadarnamaz olmayıp bir secdeden ibaret olsa da bu guruba sokulmaktadır.
3-a)Vitir Vacip namazı nasıl kılınır.?
ilk tekbirde sonra Fatiha ve bir süre,iki rekatında sâdece fatiha ve bir sûre, üçüncü rekat'ta yine Fatiha bir sûre ardından eller kulağa kaldırılır.kunut duaları okunur.Bilmeyenler Fatiha okumalıdırlar.
3-b)Bayram namazı nasıl kılınır.?
Cemaatle kılınan bir namazdır.Birinci rekat'ta İlk başlangıçta Sübhaneke duası okunur imam dört tekbir alır eller bağlanır imam Fatiha ve bir sûre okur secdeye gidilir. İkinci rekat'ta imam Fatiha bir sûre okur imam dört tekbir alır secdeye gider oturulur. Ettehiyyatü,Salli barik okunup selam verilir.
4-) Nafile namazlar.Farz veya vâcip olan namazların dışındaki namazlara nâfile namazlar denir ve farz namazların öncesinde veya sonrasında kılınan sünnet namazlar nâfile namaz kapsamında yer alır.bunlar sevap almak adına kılınan namazlardır.mesala: Evvabil namazı:Akşam namazın peşinde kılınan 6 rekat bir namazdır.
Teheccüt namazı:yatsı namazından sonra gece namazı diyede bilinen 6 rekattır.
Kuşluk namazı:Sabah güneş doğduktan sonra öğlene kadar kılınan 6rekat namazdır.
Birde özel gecelerde sevap kazanmak için kılınan namazlar burda sayı yoktur.kişinin tasarrufuna bırakılmıştır.
Nafile namazlar nasıl kullanılır.?
Nafile namazlarda mutlaka iki rekat'ta bir selam verilmelidir.İlk rekatta Sübhaneke,Fatiha bir sûre,ikinci rekat'ta Fatiha bir süre, secdede oturulur ettehiyyatü,Salli barik duaları okunur ve selam verir.Bu tarifler bütün nafileler için geçerlidir.
Birde özel gecelerde farz ve vacip dışında kılınan tesbih namazı ve nafilelerdir.
Tesbih namazı nasıl kılınır.?Dört rekatlı bir namazdır.iki rekat'ta bir selam verilir. İlk rekat'ta Sübhaneke duasını okurunur ardından onbeş defa sübhanallah-i velhamdülillahi vela ilave illallahü vallahü ekber duası okunur ardından fatiha bir süre okunur onun ardından on defa aynı dua her rûkunde okunur ikinci rekat'ta da aynısını okunup tahiyyata oturulur.Ettehiyyatü Salli barik okunur ve selam verilir.Üç ve dört rekat'ta da aynısı okunmalıdır.
Yüce Allahım kılınan namazları ve zekatve fitrelerimizi,tutulan orucları kabul eylesin.
Hayırlı Ramazanlar, hayırlı iftarlar.
İlahiyatçı yazar; Hüseyin Deniz