Rekabet Kurumu, kırmızı et fiyatlarını 2022 yılından bu yana takibe aldığını duyurdu. Et fiyatlarındaki artışta rekabeti ihlal olup olmadığını araştıran Rekabet Kurumu, kırmızı et sektöründeki üretici örgütleri, birlik ve derneklere sorular göndererek bilgi ve belge istedi. Rekabete aykırı durum tespit edilirse ceza verilecek.
Kırmızı et fiyatındaki artış gündemden düşmüyor. Düşecek gibi de görünmüyor. Fiyat artışı sadece kırmızı ette mi yaşanıyor?
Arabanın, traktörün, demirin, çimentonun, elektriğin, yani her şeyin fiyatı artıyor. Kiralar artıyor. Kirası 3 bin lira olan bir dükkanın kirası 10 bin lira çıkarken, elektrik faturası 300 liradan 1000 liraya çıkarken, kırmızı etin, soğanın ve diğer gıdalardaki fiyat artışlarının sürekli gündemde olması normal mi?
Bize göre normal. Çünkü gıda ürünleri, özellikle temel gıda ürünlerindeki fiyat artışı, tüketici olarak herkesi doğrudan etkiliyor. Araba, ev almayı, inşaat yapmayı erteleyebilirsiniz. Paranız yoksa almayabilirsiniz. Ancak ekmeği, soğanı, patatesi almak zorundasınız. Bu nedenle gıda fiyatlarındaki artışlar dünyanın her yerinde gündem oluyor.
En dikkat çekici olanı ise, dünyada gıda fiyatları düşerken, tarımda Avrupa’da birinci olmakla övünen Türkiye’de fiyatların artması.
Rekabet Kurumu et fiyatlarını mercek altına aldı
Kırmızı et fiyatındaki artışı Rekabet Kurumu da mercek altına aldı. Aslında son yıllarda hangi üründe fiyat artsa Rekabet Kurumu devreye girerek inceleme yapıyor ve bunun sonucunda da çoğunlukla soruşturma açıyor. Bu soruşturmalar sonucunda bazen milyonlarca hatta milyarlarca lira para cezaları kesiliyor. Bazen cezaya gerek olmadığına dair karar çıkıyor.
Rekabet Kurumu bugüne kadar, zincir marketlere, gübre üreticilerine, piliç eti üreticilerine, yaş sebze ve meyve toptancılarına, gıda perakendecilerine ve daha birçok kesime yönelik soruşturmalar sonucunda yüksek para cezaları kesti. Bu cezalara itiraz edildi. Ne kadarının ödendiğini bilmiyoruz. Ama bilinen bir şey var ki bir üründeki fiyat artışı kamuoyunda tartışılınca Rekabet Kurumu devreye giriyor. Rekabet Kurumu’nun devreye girmesi fiyatı düşürmeye yönelik bir yaptırım gibi algılanıyor.
Kırmızı et zamları yakın takipte
Kırmızı et fiyatlarına yönelik olarak Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle basın açıklaması yaptı. Açıklamada özetle şu bilgilere yer verildi:
“ Bilindiği üzere, son zamanlarda kamuoyunun gündemini meşgul eden en önemli konulardan biri ülkemizdeki kırmızı et fiyatlarıdır. Özellikle son birkaç aylık zaman diliminde, arka arkaya gelen yüksek orandaki zamlarla, kırmızı et fiyatları önemli ölçüde artmıştır. En temel gıda maddelerinden biri olan kırmızı etteki bu fiyat artışları, ilgili diğer kamu kurumlarının yanı sıra Rekabet Kurumunun da şüphesiz ki yakın takibindedir.
Nitekim Kurumumuz 2022 yılından itibaren kırmızı et sektörüne yönelik çalışmalar yürütmekte olup sektörde faaliyet gösteren teşebbüsler ve teşebbüsler birlikleri hakkında yapılan geniş kapsamlı incelemeler hâlihazırda devam etmektedir. Kırmızı et piyasasına tüm Türkiye’yi kapsayacak şekilde mercek tutmayı hedefleyen bu incelemelerde, hem sektörün yapısal ve mevzuat kaynaklı sorunları, hem de sektördeki teşebbüslerin ve teşebbüs birliklerinin piyasa davranışları ele alınmaktadır.
Rekabeti ihlal tespit edilirse ceza kesilecek
Teşebbüslerin ve teşebbüs birliklerinin davranışlarına ilişkin incelemeler, piyasada rekabet kurallarına aykırı herhangi bir oluşum olup olmadığına odaklanmaktadır. Bu çerçevede rakip teşebbüslerin rekabeti sınırlayıcı bir anlaşma içinde bulunup bulunmadıkları, teşebbüs birliklerinin sektördeki rekabeti engellemeye yönelik kararlarının veya eylemlerinin olup olmadığı ve piyasadaki büyük teşebbüslerin perakendecilerle ilişkilerinde rekabete aykırı davranışların ortaya çıkıp çıkmadığı öncelikli olarak değerlendirilmektedir. Zira rekabet kurallarına aykırı bu davranışlar doğrudan ya da dolaylı olarak kırmızı et fiyatlarının artmasına yol açabilmektedir. 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un ihlali niteliğindeki bu davranışların tespiti halinde, ilgili teşebbüsler hakkında teşebbüslerin cirolarının %10’una varan idari para cezaları uygulanması söz konusu olabilecektir.
Kurumumuz tüketicilerin beslenmesinde ve bütçesinde önemli yeri olan kırmızı etteki fiyat artışları konusunda son derece duyarlı olup sektördeki rekabete aykırı davranışların tespiti ve bu davranışların ağır şekilde cezalandırılması konusunda gerekeni yerine getirmek üzere çalışmalarına devam etmektedir.”
