“Umuyorum ki devran dönecek ve bu kokuşmuş tortuyu köpüren bir dalgayla silip süpürecek.”
Rosa Luxemburg
Yıllar önce Rosa Luxemburg kokuşmuş tortunun bir dalgayla yok olacağını haykırmış. Ülkemizde de kokuşmuş tortuların elbet bir gün halkımız tarafından silinip süpürüleceğini düşünmemek olanaksız…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi yani İSİG Meclisi 2011 yılında İstanbul'da çalışmalarına başlamıştır. İş Sağlığı mücadelesini öne alan bu Meclis, Kocaeli'de, Ankara'da, İzmir'de ve Diyarbakır'da çalışmalarına başlamış bir yapılanmadır. Önümüzdeki dönemde de başta sanayi şehirleri olmak üzere, birçok merkezde işçi sağlığı mücadelesini yaygınlaştırmayı hedefleyen önemli bir örgütlenmedir. Bu Meclis “Gıda İş Kolunda” İşçi ölümleriyle ilgili önemli bir veri raporu hazırlamıştır. Bu raporu okuyunca bu iş kolunda da İşçi ölümleri durmamış, adeta diğer sektörlerden neyim eksik der gibi İş cinayetlerine devam demiştir. Konuyu anlaşılması İçin sorulu yanıtlı aktarmaya çalışalım…
*İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) 2013 yılından 2024 yılının ilk 7 ayına kadar geçen süre içerisinde gıda sektöründe görev yapan işçilerin verilerini yayınlamış. Bu veriler konusunda neler söyleyebiliriz?
Ulusal basın, yerel basın ve iş yerinde görev yapan kişilerin bildirdikleri verilerin dikkate alınarak hazırlandığı rapora göre, Türkiye genelinde gıda sektöründe belirtilen sürede 407 emekçinin öldüğünü öğreniyoruz…
*İSİG tarafından yayınlanan verilere göre bu 407 Gıda işkolunda alınteriyle çalışan emekçi cinayetlerinin yıllara göre dağılımı konusunda neler söylenebilir?
2013 yılında gıda sektöründe görev yapan 22 işçi, 2014’te 21, 2015’te 40, 2016 ve 2018 arasında 43, 2017’de 37, 2019’da 30, 2020’de 44, 2021’de 31, 2022’de 22 ve 2024’ün ilk yedi ayında 16 işçi, iş cinayetleri sonucu yaşamını yitirmiştir. 2023 yılında ise “Gıda Sektöründe” görev yapan işçilerden 58’i İş cinayetleri sonucu kaybedilmiştir. İSİG verilerine göre, 2013 yılından 2024 yılının ilk 7 ayına kadar geçen sürede; bugüne kadar 407 gıda işçisinin öldüğünü tekrar anımsatalım…
*İSİG tarafından yayınlanan verilerde en fazla ölümün yaşandığı iller konusunda ne denebilir?.
Verilen veri raporuna göre 42 gıda işçisinin yaşamını yitirdiği İstanbul ilk sırada yer alırken, onu 24 ölümün olduğu İzmir, 17 ölümün yaşandığı Kocaeli, Konya ve Mersin izledi. Bolu’da ise 16 işçi ölmüştür...
*İSİG tarafından yayınlanan verilere göre, yaşamını yitiren Gıda İşçilerinin ölüm nedenleri konusunda neler söylenebilir?
Yüzde 20’si ezilme veya göçük, yüzde 17’si trafik kazası, yüzde 11’i yüksekten düşme ve zehirlenme ya da boğulma, yüzde 9’u da patlama veya yanma sonucu ölmüştür…
*İSİG tarafından yayınlanan verilerde 0-17 yaş arasında kaç tane çocuk İşçisi iş cinayetlerinde kaybedilmiştir?
Maalesef 24 çocuk İşçisi kaybedilmiştir.
*Gıda sektöründe çalışıp, iş cinayetleri sonucu ölen işçilerin yaş dağılımı konusunda neler söylenebilir?
18-29 yaş arasındaki işçilerin 88’i, 30-49 yaş arasındakilerin 174’ü, 50-64 yaş arasındaki emekçilerin de 79’u hayatını iş cinayetleri sonucunda kaybetmiştir…
*Gıda sektöründe iş cinayetleri sonucu ölen işçilerin yaş durumu konusunda neler söylenebilir?
İSİG tarafından yayınlanan verilere göre, 65 yaş üzerindeki 7 kişi gıda işçiliğinde görev yaptığı sırada hayatını kaybederken, 35 kişinin ise yaş durumu saptanamamıştır…
*İSİG tarafından yayınlanan verilere göre, gıda sektöründe yaşamını yitiren 407 işçinin sendikal durumu konusunda neler söylenebilir?
Maalesef raporda yüzde 97’si sendikasız, yüzde 3’ü sendikalı olarak belirtilmiş…
*İSİG ayrıca yaklaşık olarak 11 yılda ölen Gıda İşçisi göçmenlere dair de veriler de paylaşmış. Bunlar nelerdir?
Buna göre, Suriyeli göçmenlerin oranı yüzde 46, Afganistanlıların oranı yüzde 25 olurken, farklı ülke nüfusuna sahip göçmenlerin oranı ise yüzde 29 olarak kaydedilmiş…
*Yorum ve Önerilerimiz?
Ülkemizde maalesef İşçi, kadın, sağlık ve eğitim emekçileri, yoksul halk ve bugünlerde hayvan cinayetleri hız kazanmış olup, adeta birbirleriyle yarışmaktadırlar. Özellikle diğer iş kollarına göre daha güvenli ve sağlıklı olması gereken Gıda sektöründe de iş cinayetleri durmamıştır. İç cinayetlerini bilinçli olarak yaratıp, sonrada seyreden bu örgütlü faşizan kötülüğe karşı, iyilerin bireyciliği bırakıp, birlikte bu kötülüğe karşı omuz omuza mücadelesi acildir. Gece gündüz ağlayanlarımız maalesef giderek azalmayıp, çoğalıyor. Bu işçilerimiz türküdeki gibi belki de sevdiklerine bile yâr demeden ölmüşlerdir. Işıklarda yatsınlar…
Sözlerimi Yavuz Top Ustamızın güzel bir türküsü ile bitirelim…
Sevdiğim Bir Gün Bana,
Yâr Demedin Yâr Demedin.
Gece Gündüz Tenhalarda,
Ağlayanım Var Demedin.
Ağlayanım Var Demedin, Var Demedin Yâr.
Sevgilerimle…
Dr. Mustafa Torun
