Ülkemizde özellikle kırmızı et fiyatları hemen her gün yükseliyor; ve bu konuda kesinlikle uygun fiyat olgusu yok. Kırmızı et fiyatları bulunduğu bölge, bulunduğu il, ve turistik bölge durumuna göre de şekilleniyor. Şurası bir gerçek ki hem büyükbaş hayvan sayımız; hem de küçükbaş hayvan sayımız yeterli değil. Gerçi son 2,5 yıldır yüksek enflasyonun sebep olduğu yüksek seviyeli fiyat artışları olduğu bir gerçektir.
2023 haziran ayı sonu verilerine göre Türkiye’de 16 milyon 521 bin büyükbaş hayvan sayısı var; bunların 167 bin başı manda; 42 milyon 565 bin başı koyun; 10 milyon 709 bin başı da keçidir. Nüfusumuza göre sayının çok düşük olduğu ortadadır. Bu nedenden az sayılamayacak miktarda; çoğu zaman canlı hayvan; ve kırmızı et ithal etmek durumunda kalıyoruz.
Canlı hayvan ve et ithal etmemek için nüfusumuza göre; şu anda büyükbaş hayvan sayımız yaklaşık 40 milyon dolayında; küçükbaş hayvan sayımızın da yaklaşık 115 milyon civarında olması gerektiğini sanıyorum. Özellikle doğu illerimiz ve tarım için ekili, dikili alan; meyvecilik ve diğer tarım çeşitlerine çok elverişli olmıyan sahalarda; büyük hayvan çiftliklerinin kurulması ve bu çiftliklerde; kırmızı et üretimine uygun; hemen her tesisin yapılı olması; Kırmızı et üretim maliyetlerini çok uygun rakamlara çekecektir. Örneğin combina (kesimhane), soğuk hava deposu, frigorotik tır işletmesi, ot deposu, yem deposu, ve bu iş için gerekli diğer tesislerinde olduğu entegre tesislerin kurulması bu konuya çözüm getirecektir. O zaman kırmızı et üretimi, nakliye, soğuk muhafaza, frigoratik taşıma; hepsi bir yerde olacağı için maliyetler düşecek; üreten tarım işletmesi de; yeterli kazanç sağlıyabilecektir. Örneğin böyle bir tesis 5 bin baştan 30 bin büyükbaş hayvan üretimi gerçekleştirebilecek boyutta kurulabilir.
Böyle büyük tesislerde önemli sayıda çalışan olacağından; kırsal alanda iyi seviyede iş yaratacaktır. Ayrıca yem ihtiyaçlarının, ot ihtiyaçlarının sağlanmasında yöresel çiftçilere önemli seviyede üretim alanı sağlanarak; tarımsal kazanç imkanı getirilebilir.
Sonuçta önemli boyutta ithalat yaptığımız bu alanda; canlı hayvan ve et ithaline gerek kalmadan; yerli üretimle fiyatlar, uygun düzeyde kalacak; üretim eksikliğinden kaynaklanan fiyat artışları ortadan kalkacaktır.
