Gelir vergisine tabi olan ticaret ve sanat erbabı, kazancın tespit usulü bakımından ikiye ayrılmaktadır.
- Basit usulde gelir vergisine tabi olanlar.
- Gerçek usulde gelir vergisine tabi olanlar.
Basit Usulde vergilendirilen mükellefler ana hatlarıyla aşağıdaki esaslara tabidir.
Defter tutmazlar, vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar beyanname vermezler, geçici vergi ödemezler, basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden istisnadır.
Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Bu fark, faaliyetle ilgili olarak alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ve hâsılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanacaktır.
Kazancın bu şekilde tespiti sırasında emtia ticareti ile uğraşanlarca; hesap dönemi sonundaki emtia mevcudunun değeri hâsılata, hesap dönemi başındaki emtia mevcudunun değeri giderlere ilave edilecektir.
Elde edilen gelirin yanında başkaca gelir bulunup bulunmamasına göre beyan tarihi aşağıda belirtildiği üzere değişiklik göstermektedir.
Gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan ibaret olması halinde,
2014 yılı kazançlarına ilişkin yıllık beyanname 25 Şubat 2015 akşamına kadar verilecektir. Yıllık beyannameler üzerinden hesaplanacak gelir vergisinin iki eşit taksitte ödenmesi gerekmekte olup; birinci taksitin 28 Şubat 2015 tarihine kadar, ikinci taksitin ise 30 Haziran 2015 tarihine kadar ödenmesi gerekmektedir.
Basit usulde tespit edilen ticari kazanç yanında beyana tabi başka bir gelir unsurunun bulunması halinde;
Basit usulde tespit edilen ticari kazanç yanında beyana tabi başka bir gelir unsurunun bulunması halinde, 2014 yılı kazançlarına ilişkin yıllık beyanname 25 Mart 2015 günü akşamına kadar verilecektir. 25 Mart 2015 tarihine kadar verilecek beyannameler üzerinden hesaplanan gelir vergisi birinci taksiti 31 Mart 2015, ikinci taksiti ise 31 Temmuz 2015 tarihine kadar olmak üzere, iki eşit taksitte ödenecektir.
Beyanname, kayıtlı bulunulan vergi dairesine verilecektir. Beyanname elden verilebileceği gibi posta ile de gönderilebilecektir. Beyanname taahhütlü olarak posta ile gönderildiğinde, postaya veriliş tarihi beyannamenin verildiği tarih olarak kabul edilecektir.
Basit usulde vergilendirilen mükellefler 31 Mayıs 2015 tarihine kadar vergi tarhına esas olan kazançları ve vergi miktarlarını gösteren vergi levhasını almak, yetkililerce istendiğinde ibraz etmek üzere bulundurmak zorundadırlar.
