Ticari hayatta mükelleflerin bazen bilerek bazen de farkında olmadan mal ve hizmet satın aldığı firmalardan sahte nitelikte fatura aldıkları olmaktadır. Son yıllarda mal ve hizmet alımları (BA) ile satışlarına (BS) dair bildirimler gibi kontrollerle sahte fatura kullanma ve düzenleme oranının azaldığı görülmektedir.
Vergi Usul Kanunu’nun 359.Maddesinde kaçakçılık suçları ile bu suçları işleyenlere karşı uygulanacak cezalar yer almaktadır. Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar hakkında üç yıldan beş yıla kadar hapis cezaları da hükmolunmaktadır.
Kanuna göre sahte belge (Naylon Fatura); gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belgedir. Muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge ise gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla beraber, bu durumu mahiyet veya miktar itibarıyla gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belgedir.
Hasılatını gizlemekte zorlanan ve dolayısıyla Katma Değer Vergisi ya da gelir/kurumlar vergisi gibi ödemeleri çıkan mükellefler, vergi ödemekten kaçınmak amacıyla gerçek işlemlerini yansıtmayan faturaları kullanma gibi geçici ve riskli bir yola başvurabilmektedirler. Halbuki son yıllarda Gelir İdaresi Başkanlığının bilişim alt yapısına verdiği önem ve gelişim ile mükelleflerin işlemleri elektronik ortamda takip edilmekte ve online raporlamalar ile sahte belge düzenleyen ve kullananları tespit edebilmektedirler.
Örneğin ihracatta KDV iadesi alan mükelleflerin işlemlerinin uygunluğu denetlenmekte, alt yüklenicileri açısından da kontrol testleri yapılmakta ve mal veya hizmet aldığı firmalardan uygunsuzluk bulunanlar kolaylıkla tespit edilebilmektedir. İdarece yapılan incelemeler neticesinde olumsuz rapor düzenlenen firmalar sahte belge düzenleyen yada kullanan mükellefler olarak sisteme kayıt edilebilmektedir. Eğer firmanız bu listeye girer ise ihracatçı firmalara yapılan mal ve hizmet teslimlerinde uygunsuz durumunuz olup olmadığı büyük önem arz edecektir. Çünkü ihracatçı firma KDV iadesine başvurduğunda koda girmiş olan firmalardan yüklendiği KDV.lerin iadesi alamayacak ve bu nedenle firmanızla olan ticari ilişkilerini durdurmak zorunda kalacaktır.
Yapılan incelemelerde sahte belgenin bilerek yada bilmeyerek kullanılma durumlarına göre cezai şartlarla karşılaşılacaktır. Kullanılan belgenin sahte çıkması halinde belge üzerindeki KDV tekrar ödenmek zorunda olacak ve vergi ziyaı cezaları düzenlenecektir. Sahte faturanın bilmeden kullanıldığı sonucuna ulaşılması halinde vergi ziyaı cezası bir kat uygulanacaktır. Sahte belgeleri düzenlediği, bilerek kullandığı kanaatine ulaşılan mükellefler hakkında vergi suçu raporu düzenlenmesi, cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulması ve bu belgelerin kullanılması ile vergi ziyaına sebebiyet verilmesi durumunda üç kat vergi ziyaı cezası kesilmesi gerekecektir. Sahte faturalar işletmeler açısından ilerleyen süreçlerinde zorlu hukuki ve maddi sıkıntılara yol açabilmektedir. Bu nedenle mal alımı yapılan firmaları piyasadan dikkatlice takip etmemiz, aldığımız malın fiili olarak teslimini ispatlayıcı sevk hareketlerini ve satıcıya ödeme yaptığımıza dair banka hareketlerinin ibraz edebilmemiz , gelir idaresi web sitesinde faal olmayan firmalar arasında yer alıp almadığını araştırmamız bilmeden sahte belge kullanımı nedeniyle karşılaşılabilecek müeyyidelerden kurtulmamıza imkan sağlayabilir.
Sahte kullanım tespitinin son derece kolaylaştığı günümüzde ileride ağır yaptırımları olacak işlemlere girişilmemesi, işletmelerin ve yöneticilerinin dikkat etmesi gereken önemli bir hususlardan biridir.
