Mülkiyet Kavramının Koruma Bulduğu Düzenlemeler
1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi Madde 17: “Mülkiyet dokunulmaz ve kutsal bir hak olduğundan, yasaca saptanmış kamusal bir zorunluluk açıkça gerekli kılmadıkça ve adaletli ve peşin bir ödence verilmedikçe, kimse bu haktan yoksun bırakılamaz.”[1]
“Özgürlük, Eşitlik, Kardeşlik” esasları altında hazırlanan Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesinin, ilgili madde hükmünün de bu kavramlar sentezinde yazılı hale getirildiği açıktır.
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Madde 17: “Herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır. Hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz.”[2]
Tüm insanlık adına geliştirilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, insana tanınan hakların ortak idealler altında tanınması ve uygulanmasını esas alır.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Ek 1. Protokol Madde 1: “Her gerçek ve tüzelkişinin mal ve mülk dokunulmazlığına saygı gösterilmesini isteme hakkı vardır. Bir kimse mülkünden, ancak kamu yararı sebebiyle ve yasada öngörülen koşullara ve uluslararası hukukun genel ilkelerine uygun olarak mal ve mülkünden yoksun bırakılabilir.
Yukarıdaki hükümler, devletlerin, mülkiyetin kamu yararına uygun olarak kullanılmasını düzenlemek veya vergilerin ya da başka katkıların veya para cezalarının ödenmesini sağlamak için gerekli gördükleri yasaları uygulama konusunda sahip oldukları hakka halel getirmez.”
Sözleşmeye taraf birçok devletin ulusal hukukuyla çelişmemesi amacıyla ortak sözleşme maddesi kavramları üzerinde ortak kavramsal içtihat geliştirilmiştir. Sınırlamanın esasları belirtilerek, koruma hükmü düzenlenmiştir.
