Sosyal Medyada birileri yazı yayınlamış. Seçimden sonra ülke batacakmış. Dolar 11 lira olacakmış. Bu söyleme inanlar da var. İlginçtir böyle olmasını talep edenler de var. Ülke batsın, siyasi erki biz elde edelim hesabı içerisinde olanlar da var.
Ben sizlere doğrusunu yazayım. Peşin olarak ifade etmem gerekir ki, dolar enflasyon oranından daha çok artmayacaktır. Sebebi belli. Kural bellidir.
Dolar kurunu ''ödemeler dengesi bilançosunun aktif ve pasif hesapları'' belirliyor. Ödemeler dengesi bilançosu merkez bankası tarafından her ay yayınlanıyor. Ekim 2018 Ayından beri ödemeler dengesi bilançosu pozitif bakiye veriyor. Pozitif bakiye veren bir ekonomide kurlar artmaz. Aksine düşer.
Türkiye cari açık sorunu yaşıyor. Cari açığın önemli bir özelliği vardır. Finanse edilmedikçe cari açık oluşmaz. Finanse edildiği sürece de cari açık sorun yaratmaz. Cari açıklar, doğrudan sermaye girişi ile finanse edildiği zaman, kurlara etkisi hiç olmaz.
2018 kötü bir yıl idi. Kötü yıla rağmen 13 milyar dolar doğrudan sermaye girişi oldu. Cari açık ise azaldı ve 27 milyar dolar olarak gerçekleşti. Özel sektörün borç artışı da mühim. 42 milyar dolar arttığını görüyoruz. Finans açısından bu çok önemli. Zira, 27 milyar dolar cari açıktan daha çok, 13 milyar doları doğrudan olmak üzere 55 milyar dolar ülkeye yabancı sermaye girdiği anlaşılıyor.
Böyle bir ekonomide kurlar artmaz. Aksine azalır.
Önemli diğer bir gösterge ise Borsa İstanbul endeksidir. Yıl başından beri endeks artıyor. 90 binlerde seyreden endeks, dün 105 seviyesini kırdı.
Borsa İstanbul'da işlem yapanların yüzde 70'i yabancı. Yabancılar döviz satıyor, borsadan hisse senedi satın alıyor. Çünkü dolar bazında hisse senetleri çok ucuzlamış idi. Bu işlem devam ediyor. Döviz satılması kurları aşağı doğru baskılıyor.
Faizler de önemli göstergedir. Kredi faizleri yüzde 40 lara çıkmış idi. Bankalar kredi faizlerini yüzde 24 lere düşürdü. Emlak kredilerinde bu oran daha da düşük seyrediyor. Mevduat faizleri de yüzde 27 den yüzde 19 lara düştü.
Mevduat ve kredi faizlerinde düşüşe rağmen, kurlarda artış meydana gelmedi. Faizlerin daha da düşeceği bekleniyor. Beklentiye rağmen kurlar artamıyor.
Kurlar artacak, ekonomi zora girecek söylemi art niyetli düşünceden kaynaklanıyor. Ekonomi teorisi ile bağdaşmıyor.