“işler yolunda gidiyor” diye makale yazdım. Her kafadan bir ses geldi. Ekonomi rakam bilimidir. Rakama dayanmayan yorumlara, ekonomi biliminde yer yoktur.
1. Ülkemizde bir kısıım insan “ÜLKE EKONOMİSİNİN İYİYE GİTMESİNDEN” rahatsız oluyor. Rahatsız olanlar, gerkeçe olarak geçim sıkıntısını gösteriyor.
Dünyanın her tarafında geçim sıkıntısı var. Çünkü, insanlar az ile yetinmiyor. Ev istiyor, araba istiyor, seyahat istiyor….insanoğlu harcamalarını, başkasına bakarak belirliyor. Bu belirleme, ekonominin vereceğinden fazla olduğu anda, sıkıntı başlıyor.
Bir de başarısızlar var. Başarısızlık nedenini ekonomiyi bağlıyorlar. Ekonomi iyi denildiği anda gerçekler ile karşılaşıyor. Maalesef gerçekler can yakıyor.
2. Yazımdaki yorumlarıma bakınız. Rakamlara dayanıyor. Ülkede , 2024 yılında ilave bir milyon 200 bin kişi iş bulup üretime katılmış. Demek ki işler yolunda ki, işveren yeni işçi istihdam ediyor. Durgunluk olan ekonomide, işveren işçi çıkarır. İşsizlik artar. İstihdam azalır.
3. Ekonomi üç aydır cari fazla veriyor. Arayıp da bulamadığımız bir durum. İhracat artıyor. Ancak yıllık bazda cari açık vereceğiz. Açık, ulusal hasılanın yüzde 3 ünden az olur ise sorun yaratmaz. Bu yıl bu rakama ulaşacağız.
4. Ekonmide sorun yok mu? Var. Enfilasyon halen sorun. Enfilasyon bütçe açığından geliyor. 2024 yılı bütçesi, 2,6 trilyon lira açıkla bağlandı. Demek ki, devlet gelirinden 2,6 trilyon lira daha fazla harcayacak. Gelirden fazla harcamak para basma ile olur.
Devlet, baştan enfilasyonu kabul etmiş. Rakamlara bakıyorum. Eylül ayı sonu itibariyle gerçekleşen bütçe açığı 1 trilyon 70 milyara ulaşmış. Öngörülen 2,6 trilyon liradan daha az açık ile yıl kapatılacak gibi görünüyor. Bu da ekonomin artısı olarak düşünülebilir.
5. Gelir bölüşümünde adaletsizlik var. Bu bize özgü değil. Dünya genelinde sorun. Bizde sorun olmasının nedeni SERMAYE BİRİKİMİNDEKİ eksiklikten kaynaklanıyor. Sermaye/Emek oranı bölüşümü tayin eder. Üretimde sermayenin oranı artar ise payı azalır. Ekonomi, sermaye birikimini sağlamak için, bölüşümde adaletsizlik yaratıyor. Sermaye srttıkça, aldığı pay oransal olarak azalacak ve adaletsizlik azalacaktır.
6. İlginç bir söylem dile getirildi. Sistem zengin lehine çalışıyor.
Zengin daha zengin, fakir daha fakir oluyor. Bu söylem sosyalistlere has ve kulağa hoş geliyor. Ancak, ekonomik gelişme ile bağdaşmıyor. Örnek olarak Rusya verilir.
2023 yılında Rusya 1,8 trilyon dolar hasıla üretti. Bu üretimin gerisinde kaynak zenginliği yatıyor.
2023 yılında ALMANYA 4,4 trilyon dolar hasıla üretti. Almanyanın ne gazı var ne de petrolü. Almanya kaynak fakiri bir ülkedir.
Rusya ile mukayese ettiğimiz zaman, Almanya, Rusyanın iki mislinden daha çok hasıla üretiyor. Aynı Rusya 1920 lerde ALMANYA kadar hasıla üreyiyordu. Sosyalizmin, Rusyayı ne hale getirdiğini tarih bize açıkça gösteriyor.
Şinasi Kara
