Bütçe açıkları enflasyon yaratır. 2023 yılı devlet bütçesi 660 milyar lira açık ile bağlandı. Bütçeye göre, 4,469 trilyon lira gider var. Bu gideri karşılayacak gelir tahmini ise 3,810 trilyon lira civarında. Farkın bir şekilde karşılanması lazım. En kolay yol enflasyon. Zira, devlet daha fazla vergi toplayamıyor. Bu durumu ''tahsil edilemeyen gelirlerdeki artış'' gösteriyor.
2022 yılında yaşanan yüksek enflasyonun nedeni, 250 milyar lira açık ile bütçenin bağlanmış olmasıydı. Geçen yılki açığın, 2,5 misli açık ile bütçenin bağlanmış olması, önümüzdeki yıl beklenen enflasyonun yüksekliğine işaret ediyor.
Enflasyonu önlemenin birinci kuralı, denk bütçe uygulamasıdır. Yüksek enflasyonu düşürmenin temel kuralı ise, bütçe fazlası vermektir. Türkiye, fazla veren bütçe uygulamasına geçmeden enflasyonu düşüremez.
Neden bütçe açık veriyor sorusuna, siyasiler cevap üretmediler. Çünkü, bütçe kalemlerindeki harcamaların en önemli kısmını SOSYAL DEVLET GİDERLERİ oluşuyor. Türkiye SGK reformu yapmadan, bütçe açıklarını düşüremez.
Bütçenşin açık verme nedenleri özetle şunlardır. Bu nedenler, bir bütün olarak ele alıp reforme edilmeden enflasyon düşmez.
Birinci sırada ahlak anlayışımız var. Vatandaş '' bu benim hakkım değildir'' demiyor. Devletten, hakkı olmayan geliri almaktan utanmıyor. Nitekim, vatandaşın ekonomik durumu iyi, malını çocuklarına vermiş, yeşil kart kullanıyor. Babası ölmüş genç kadın, kocayı bırakıp, ölmüş emekli babasının maaşını alıyor....
İkinci sırada, kamu istihdamındaki fazlalık var. TC Devletinden maaş alan sayısı 5 milyonu aşmış. Bu rakam, 2002 yılında 2 milyon civarındaydı. Türkiye, o kadar çok verimsiz memur istihdam ediyor ki, anlamak mümkün değildir. Vatandaş şu soruyu sormalıdır. 140 bin imama neden maaş veriliyor? Zira, islam ülkelerinde maaşlı imam yok. Kuran, para ile din görevi yapmayı yasaklıyor. Yurt dışı görevlerde neden bu kadar çok istihdam var? Neden, devlet kadroları şişiriliyor?
Üçüncü sırada verimsiz devlet yatırımları var. Hiç bir ülke, eldeki tasarruftan daha fazla yatırım yapamaz. Devlet gücüyle yaptığı taktirde, enflasyon ortaya çıkar. O kadar çok alt yapı yatırımı yapıldı ki, devlet kaynakları bunları karşılamaya yetmiyor. Bütçe açık veriyor.
Dördüncü sırada israf var. Türkiyedeki resmi araç sayısı Almanyadan daha çok. Memurlar, lüks araca binmeyi marifet sanıyor. Devletin parasını tasarruf etme kültürü kayboldu. Değirmenin suyu nereden geliyor diyen memur kalmadı. Bütçede sayılamayacak kadar çok israf kalemi var. Bunlara dur demeden, hiç kimse, enflasyonun önleneceğini aklından geçirmesin.
Beşinci sırada düşük faiz politikası var. Düşük faiz tüketici kredilerinin artması ile sonuçlanır. Tüketimdeki artış, talep enflasyonu yaratıyor. Ayrıca, düşük faiz uygulamasındaki ısrar, FAİZİN ÖLÇEK İŞLEVİNİ sonlandırdı. Verimsiz yatırımlar yapılıyor. Verimsiz yatırımlar, kaynak israfına neden oluyor. Bedelini Türk Milleti enflasyon olarak ödüyor.
