Lozan antlaşması yapılırken İstanbul Hükümeti adına Konferansa katılan Sadrazam Tevfik Paşa "yetkinin Ankara Hükumetinde" olduğunu beyan ederek çekildi. Böylece Ankara Hükumeti uluslar arası hukuka göre siyasi meşruiyet kazandı.
Lozan antlaşması ile çizilen sınırların gerisinde uluslar arası güç dengesi yatıyordu. Zira, Osmanlı yıkılmış yerine kurulan Cumhuriyet ise ekonomik ve askeri bakımdan sınırları dikte edecek güce sahip değildi.
Birinci Dünya Savaşını kazanan Ingilizler ve Fransızlar kendi çıkarlarına göre sınırları çizdiler. En vahimi Batı Trakyadır. Bin yıllık Türk Yurdu olan Batı Trakya Yunanistana verildi. Ingiltere'nin amacı Rusların Bulgaristan üzerinden Ege Denizine inmesini önlemek idi. Bu nedenle Batı Trakya'yı İngilizler tampon bölge olarak kendi güdümündeki Yunanlılara verdi.
Suriye Sınırlarını Sykes/Picot adlı teknisyenler çizdi. Amaç bilinen petrol yataklarından mümkün olduğu kadar Türkleri uzak tutmaktı.Ingilizler, Türkler bir gün güçlenecek ve petrol yatakları ellerinde olursa eski Imparatorluklarını yeniden kurabilirler diyor ve teknisyenlere bu konuda sıkı talimat veriyordu. Bu nedenle Suriye sınırı tamamen suni nitelik taşıyor.
Ankara Hükumeti Misakı Milli'de ısrar ediyor ve bilhassa Musul ve Kerkük konusunda ikna edilemiyordu. Bu nedenle Lozan Konferasında Irak Sınırları çizilemedi. Zamana bırakıldı.
Cumhuriyet Hatay konusunu halletti. Ancak Irak konusunda başarılı olamadı. Olamadı, çünkü Ingilizler ülkede Şeyh Said ve Dersim isyanlarını çıkadılar. İsyanlar ile uğraşan Cumhuriyet Irak sınırını düzeltemedi.
Ikinci Dünya Savaşından sonra Stalin Boğazlar, Kars ve Ardahan üzerinde hak iddia edince Türkiye Batı'ya yanaşmak zorunda kaldı. Irak sınırının fiili durumuna müdahale edecek sözümüz ve gücümüz kalmadı.
Türkiye'nin tek doğal sınırı İran ile olandır. Bu sınır 1639 yılında imzalanan Kasrı Şirin antlaşması ile belirlendi. O günden beri değişmedi.
Suni olarak çizilmiş sınırlar uzun dönemde geçerli olamıyor. Zira insan faktörü kolay değişmiyor. Kültürel bağlar yüzlerce yıl devam ediyor.
Nihayet dün Türk askeri Musul'a girdi ve üs kuruyor. 95 yıl sonra Misakı Milli ideası gerçekleşiyor.
Şinasi Kara