Para Piyasası Kurulu "merkez bankası fonlama faizini" sabit tuttu. Bu kararın ilgi çekici özelliği var.
-Birincisi, makroekonomik kurallar ile bağdaşmıyor. Zira para ikamesine yakalanmış bir ekonomide, ulusal parayı değerli hale getirmek için politika faizini, piyasa faizinden yüksek tutmak gerekiyor.
-İkincisi, rasyonel beklentiler ile de bağdaşmıyor. Piyasa faizleri ile politika faizi arasındaki fark 3 puana yaklaşıyor. Bu fark, piyasayı politika faizinin artırılacağı beklentisine sokmuştu. Piyasa şok yaşıyor.
-Damat Bakan'ın "piyasa dostu ekonomi politika uygulayacağız" diye verdiği söz havada kaldı. Sn. Cumhurbaşkanı'nın "faiz enflasyon nedenidir" anlayışının kırılamadığı anlaşıldı. Hâlbuki faiz enflasyonun nedeni değil, sonucudur.
MB "sıkı para politikası uygulayacağını" açıklıyor. Faizi artırmadığına göre, piyasaya daha az likidite vereceği anlaşılıyor.
Ancak, piyasada "nakit sıkışıklığı" var. Bankalar likidite sorunu yaşıyor. Sorunu çözmek için bankalar mevduata, politika faizinin üzerinde faiz vermeye başladılar. Bir banka, vadeli mevduata yüzde 19,75 faiz vereceğini ilan ediyor.
Yüksek mevduat faizinin bankalara maliyeti, verdiği faizden daha yüksek yansıyor. Zira mevduat karşılığında bankalar Merkez Bankasına karşılık yatırıyor. 19,75 mevduat faizi bankaya yüzde 21'lere mal oluyor. Esasen, bankalar vereceğinin azamisini veriyor. Zira gösterge tahvilin faizi dün itibariyle 20,43 civarında seyrediyordu.
Yüksek oranda mevduata faiz verildiği için, banka kredileri de yüksek seyredecektir. Şimdiden bankalar, iyi müşterilerine aylık faizin yüzde 2,04 olarak uygulayacağını SMS ile iletiyor.
Para ikamesi yaşayan ekonomide, faizlerin kontrolü Merkez Bankasını aşıyor. Mevduatın yüzde elliye yakını döviz olarak tutuluyor. Kaydi paranın yarısı döviz. Bankalar kaydı para yoluyla likidite yaratamıyor. Tek çareleri var mevduat faizini yükseltmek.
Para ikamesi başladığı için, Türk Lirası mevduat bulmak zor. Zira ilave tasarruf, dövize dönmeye devam edecektir. Halk, TL üzerinden mevduat tutmayacak. Parasını korumak amacıyla altın ve döviz satın alacaktır. Bankalardaki TL mevduat artışı faizleri civarında kalacaktır.
Mevduat faizi ilana düştüğüne göre, Bankalar arasındaki faiz yarışının başladığı anlaşılıyor. Bir süre sonra, faiz yarışının gecelik oranlara da yansıması kaçınılmaz olacaktır.
Eline Türk Lirası para geçen "döviz büfesine" koşuyor. Kurlar artıyor. Kur artışı, fiyatlara enflasyon olarak yansıyacak. Sabit gelirlinin durumu daha da kötüleşecektir. Düşürülmek istenen faizler ise daha da yükselecektir.
Seçimlerden önce "bunun böyle olacağını" açıklayan makale yazdım. Halk tercihini yapmıştır. Bedelini ödemeye hazır olmalıdır.
