Fiskobirlik levant kalite fındığı 90 liraya alıyor. Giresun kalite fındık ise 105 liradan işlem görüyor. Devletin destekleme fiyatı; levant kalite için 82,5 lira, Giresun kalite için 84 lira.
Devletin. TMO kanalıyla satın aldığı fiyat, piyasanın gerisinde kaldı. TMO ya fındık satanlar kiloda 7,5 lira zarar ettiler. Giresun kalitede zarar, kiloda 21 liraya yükseldi.
Sorun, rekolte hesabının yanlışlığından kaynaklandı. Her zamanki gibi, alivre işlem yapanlar rekolteyi yüksek göstermek için her yolu dendiler. Zira rekolte yüksek olursa, fındık fiyatı düşük kalıyor. Alvreciler kar ediyor. Abartılı şekilde 800 bin ton Fındık üretileceğini ilan ettirdiler. İlan edilen rekoltenin yarısına dahi ulaşılamayacağı şimdiden anlaşıldı.
Sorun şudur. Neden bu yıl fındık az oldu?
Bahçelerde dal kurdu diye bir haşare türedi. Fındık dalının içine giriyor. Kışı dalın içinde geçiriyor. Dala giren bir kurt, bahar aylarında onlarca yavru ile birlikte çıkıyor. Dalı kurutuyor. Ilaçlama ile önlenemiyor. Kurtlu dalı kesip anında yakmak lazım. Üreticilerin birlikte hareket etmesi gerekiyor. Rakım 300 seviyesine kadar dal kurdu bahçelere adeta yerleşti. Bu yüzden verim düşüyor.
Verim düştükçe iş cazibesini kaybeder. Miras yüzünden bahçeler bölündü. Bölünme nedeniyle, fındıktan elde edlien gelir, tali (ikinci) gelir durumuna düştü. Köyü terk edenler, bahçeler ile ilgilenmiyor. Bahçeler bakımsız. Işçi ücretlerindeki artış bakım masraflarını artırıyor. Bazı bahçeler kaderine terk edilmiş durumda. Yapılan masrafı karşılamıyor.
Bu iki soruna bu yıl yenisi eklendi. Yeterince ilaç ve gübre verilemedi. Gübre fiyatlarındaki aşırı artış, üreticinin elini kolunu bağladı. Üreticilerin bir kısmı hiç gübre vermediler. Ilaç da kullanmadılar. Benim gibiler ise verdiklerini azalttılar.
Sonuç ortada. Uretim yarıya düştü.
Belli ki bu yıl üretim ihtiyacı karşılamayacak. Fiyatlar artıyor. Fiyat artışı nereye kadar yükselecek sorusu, gündemi işgal ediyor.Tarih tekerrür eder. 2014 yılında, don nedeniyle fındık az olmuştu. Fiyat 10 doları bulmuştu.
Üretici ekonomik gerçeği billmek durumundadır. Fındığı sanayide kullanan şirketlerin üretimde kullandıkları fındık miktarı yüzde onu geçmez. Bu nedenle, fındık fiyatındaki artış maliyetlerini fazla etkilemiyor. Yüksek fiyat karşısında, talep edilen miktarda. azalma olmuyor.
Ekonomide bu duruma, düşük elastikiyetli talep diyoruz.Elastikiyeti düşük malların az üretilmesi fiyatının artışı ile sonuçlanıyor. Fındık bu yıl az üretildi. Para edecek. Üreticiye tavsiyem şudur. Ihtiyaçtan fazlasını pazara indirmeyiniz.
