Seçimler yapıldı. Cumhurbaşkanlığı denilen Başkanlık Sistemine geçtik. Bundan sonra, Cumhurbaşkanı tek başına Hükümet olarak görev yapacak. Yasalar ise Mecliste görüşülerek kabul edilecek.
Cumhurbaşkanı'nın önünde önemli ekonomik sorunlar duruyor. Bunların başında cari açık ve bütçe açığı geliyor. Zira, cari acık ve bütçe açığı birlikte oluştuğu zaman, ekonomik sorunlar başlıyor.
Seçim nedeniyle verilen sözler yüzünden bütçe açığı yükseldi. 2018 yılı bütçesi 66 milyar lira açık ile bağlanmış idi. Hükümet, emekliye ilave para vereceğini beyan etti. Bu para 24 milyar lirayı buluyor. Bütçe açığı 66+24=90 milyar liraya ulaşıyor.
Bütçe açığını gidermenin üç yolu var. Birincisi vergileri artırmak. Bu imkansız. Zira, tahsil edilemeyen vergiler 150 milyar liraya ulaştı. Sürekli "vergi barışı" adı altında aldatmaca devam ediyor. Aslında, bu paraların tahsil kabiliyeti yok oldu. Zira, vatandaş "vergi ödeme limitine" ulaştı. yeni vergiler ile bütçe açığının kapatılması imkansız görünüyor.
İkincisi piyasadan borçlanmak. Bu gün iki yıllık devlet tahviline ait faizin işlemi, yüzde 19,24 üzerinden gerçekleşti. Devletin piyasadan borçlanabilmesi Hazineye yüksek külfet getiriyor. Piyasaya yeni bono veya tahvil sürülmesi, faizleri daha da yükseltebilir.
Üçüncüsü gümrük vergi matrahını artırmak. Bütçemizin finansmanında vasital vergiler yüzde 70 oranına ulaşıyor. Vasıtalı vergilerin başında gümrük vergileri geliyor. Gümrük vergilerinin matrahındaki artış, tahsil edilen vergileri artırıyor. Yüksek kur politikası gümrük vergi matrahını otomatik olarak artırıyor.
Cari acık sorununun önlenmesi için radikal tedbirler almak lazım. Tüketim amacıyla yapılan ithalatı azaltmak şart. Ayrıca, katma değeri yüksek mal üreterek ihraç etmek gerekiyor. Kısa dönemde, kurlardaki artış İthalatı pahalı hale getirebilir ve ihracatın rekabet kabiliyetini artırabilir.
Hükümet, tasarruf dar boğazını aşmak zorunda. Bu sorun için önce iç tasarrufları artırmak lazım. Ayrıca, dış tasarrufları ekonomiye kazandırmak gerekiyor. Tasarruf sorununu aşmak için Libor üzerinde yüksek reel faiz uygulama mecburiyeti var.
Hükümet tercih etmediği halde sorunları aşabilmesinin yolu, yüksek faiz ve yüksek kur politikasına devam etmekten geçiyor.
